آیا مغز شما قبل از خرید میداند چه چیزی میخرید؟

 

آیا مغز شما قبل از خرید میداند چه چیزی میخرید؟ تصور کنید در فروشگاه ایستاده اید و توسط انبوهی از انتخاب های جدید محاصره شده اید. به لباسی که در دست گرفته اید نگاه میکنید. چشمان شما به طور دقیق آن را بررسی میکند. شما به پارچه، احساسی که آن لباس به شما میدهد و رنگهای آن لباس توجه میکنید. خودتان را در آن لباس تصور میکنید. کجا قرار است آن را بپوشید؟ آیا شما واقعا به آن نیاز دارید؟ چقدر آن را نگه میدارید؟ چه چیزی قرار است با آن بپوشید؟ شما قبل از اینکه خریدتان را انجام دهید و با خرسندی فروشگاه را ترک کنید، با یک احساس دودلی و بلاتکلیفی مواجه شده اید. آیا مغز شما قبل از خرید میداند چه چیزی میخرید؟

حال اجازه دهید موضوع را کمی بیشتر توضیح دهم.

اینکه آیا مغز انسان توانایی تصمیم گیری دارد یا نه، یک موضوع پیچیده و قابل توجه است و موضوع چندین مطالعه روانشناختی بوده است.  بدون انجام مطالعات علمی، درک کامل عملکرد این موضوع غیر ممکن است.

پردازش شناختی ناخوآگاه 

این مفهوم توضیح میدهد که چرا ما احساس نیاز به خرج کردن داریم. برای مثال در یک مطالعه، چگونگی تأثیر مستقیم میل به خرید و قیمت محصول بر روی ناخودآگاه خریدار مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه نشان میدهد، زمانی که ترجیح مصرف کننده خرید محصول است، در آن زمان نواحی مرتبط به پیش بینی سود در مغز خریدار فعال شده است.

این در حالیست که وقتی قیمت محصولی بیش از آنچه که باید در ذهن ما به نظر می آید، در این زمان قسمت هایی از مغز که مرتبط با زیان و از دست دادن است فعال میشود. به عبارتی دیگر، دیدن محصولی که شما آن را دوست دارید، مغز شما را برای خرید آن محصول هیجان زده میکند. ولی وقتی شما برچسب قیمت را میبینید، آن نواحی از مغز که میتواند منجر به خراب کردن این نشاط برای شما بشود فعال خواهد شد.

خب، این چه معنایی میتواند داشته باشد؟

بنابراین، محققان ادعا میکنند که میتوانند پیش بینی کنند که پردازش ناخودآگاه مغز باعث میشود که خریدار تمایل به خرید کالا داشته باشد یا به او کمک کند منطقی و محتاط بماند و در نهایت با دست خالی از فروشگاه خارج شود.

امروزه در دنیای مدِ سریع (fast fashion)، استفاده از این پیش بینی های علمی درمورد پردازش ناخودآگاه مغز به تولید کنندگان و فروشندگان کالا کمک میکند. آن ها فروش را طوری طراحی کنند که آن نواحی مغز که مرتبط با احساس زیان است فعال نشود و این امر باعث خریدهای دیوانه وار، سریع، هیجانی و بدون فکر میشود.

برای مثال یکی از این ترفندها برای فروش بیشتر در دنیای مد سریع پایین نگه داشتن قیمت کالاها است. این امر باعث میشود که برای بسیاری از افراد، آن قسمتهایی از مغز که از خرید جلوگیری میکند، هرگز فعال نشوند. از این رو مغز ما به خرید کردن عادت میکند، بدون این که  از قبل درمورد این خرید فکر کرده یا تصمیم گرفته باشیم.

تجریه چنین پردازشی به شدت سریع و یکباره ایجاد میشود.

گاهی خیلی سریع و حتی تنها بعد از ده ثانیه قسمت خودآگاه مغز فعال میشود و تازه متوجه میشویم قضیه از چه قرار است .در این هنگام با اکراه به ارزیابی اقلامی که خریده ایم میپردازیم. اگر برگردیم و کالایی که خریده ایم را دوباره در فروشگاه تصور کنیم، در مییابیم عامل اولیه ای که ما را به سمت خرید آن کشانده است، خارج از کنترل ما بوده است. از این گذشته ما نمیتوانیم زمانی که به سمت کالایی جذب میشویم به خودمان کمک کنیم؛ میتوانیم؟ در این صورت اگر هوشیار باشیم که بر چه اساسی تصمیم به خرید گرفته ایم و از روند پردازش مغز خود آگاه باشیم، آیا ممکن است بتوانیم آن را کنترل کنیم؟

من مقصر نیستم!

در واقع گاهی شاید برایمان کمی سخت باشد و بخواهیم دلیل این گونه خریدهایمان را تأثیر و نفوذ تفکرات افرادی که این سبک فروش ها را طراحی میکنند بدانیم. ما آن ها را مقصر میدانیم و باور داریم بر تصمیم گیریهای ما به شدت تاثیر میگذارند.

بله اینجاست که مغز با این احساس که “من قربانی چنین بازی هایی شده ام” به شما میگوید که شما مقصر نیستید و شگردهای مارکتینگ و قیمتهای جذاب شما را وسوسه کرده است. اما خوب است بدانیم همینکه مغز این موضوع را تشخیص میدهد خود یک پیروزی کوچک است. چرا که باعث میشود آگاه شوید تا بار بعد که به مراکز خرید میروید کمتر در دام تصمیمات هیجانی و لحظه ای ذهن و وسوسه های تولید کنندگان بیفتید.

حساب بانکی شما بعدها از من تشکر خواهد کرد! خوانندگان عزیز این مقاله بدانید که خرید کردن بد نیست و نباید با خرید کردن احساس گناه به شما دست دهد. با تقریب خوبی میتوانیم بگوییم، همه ما عاشق خرید لباس هستیم و میدانیم این تجربه چه تأثیر شگفت انگیزی بر روان ما دارد. گاهی میتوانیم با پس دادن اقلامی که از روی هوس و با تصمیم گیری سریع خریداری کرده ایم، احساس ناخوشایند خود را بهبود ببخشیم. اگر قبل از خرید زمانی را صرف کنید و به طور دقیق فکر کنید که واقعا به چه چیزهایی نیاز دارید، میتواند به شما احساس آرامش بدهد. فقط به موارد زیر به طور دقیق فکر کنید:

•  آیا این خرید به شما احساس لذت میدهد؟
•  آیا با لباسهایی که از قبل در کمد خود دارید قابلیت ترکیب شدن و مطابقت دارد؟ (باید بتوانید حداقل در ۵ استایل متفاوت آن را متصور شوید)
• آیافکر میکنید برای مدت زمان طولانی از این محصول استفاده خواهید کرد و در کمد لباستان باقی میماند؟

اگر پاسخ همه سوالات بله است، از قلب و مغز خود پیروی کنید و آن را بخرید!